ธรรมเหล่าใดเกิดแต่เหตุ

ธรรมเหล่าใดเกิดแต่เหตุ  พระตถาคตทรงแสดงเหตุ

                แห่งธรรมเหล่านั้น และความดับแห่งธรรมเหล่านั้น

                พระมหาสมณะมีปกติทรงสั่งสอนอย่างนี้.

เพียงเท่านี้ อุปติสสะ และ โกลิตะ สามารถบรรลุ พระโสดาบัน

เพียงเข้าใจเนื้อแท้ของธรรมทั้งหลาย ต้องมีจุดเริ่มต้น ส่วนปลาย

จะแตกผลิบาน ไปทางไหนในอีกเรื่องหนึ่ง 

            เมื่อเข้าใจถึงเหตุที่เกิดเริ่มแรก ถ้าเป็นสิ่งที่ดี ส่วนปลายก็ออกมาดี ถ้าจุดเริ่มต้นมันไม่ดี ส่วนปลายมันจะดีได้อย่างไร ทุกอย่าง

เป็นเหตุ เป็นผล กันหมด ไม่ได้เกิดจากอำนาจของใครมาบันดาลให้มันเกิด ไม่ได้เกิดเพื่อสนองความอยากได้ ใคร่มี ของใคร 

            เมื่อทำความเข้าใจ ให้ตรง โอกาสที่จะผิดพลาดก็จะน้อยลง

คือ ต้องเข้าใจในที่นี้ ต้องเข้าใจเข้าไปถึงสามัญสำนึก ไม่ได้เข้าใจเพียงความจำได้ หมายรู้เท่านั้น ถ้าจะกล่าวให้ตรงประเด็น ก็ต้องเข้าใจ โดยใช้ปัญญา เข้าไปรู้ในเหตุ และระวังในเหตุนั้นๆ ไม่ต้องไปคิดไกลตัวว่าผลมันจะออกมาอย่างไร เมื่อเหตุดีผลก็ออกมาดีเอง